«Ο Ψυχολόγος μας κατέσρτεψε….!»
«Ο ψυχολόγος κατέστρεψε το παιδί μου!»
«Ο ψυχολόγος μας χώρισε!»
«Ο ψυχολόγος μου δημιούργησε ψυχολογικά!»
Είναι συχνές φράσεις που κάνουν πολλούς ανθρώπους να παύουν να εμπιστεύονται ψυχολόγους. Κάποιες φορές οι άνθρωποι περηγράφουν την εμπειρία τους με ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή ως ένα τέλειο ταξίδι, ενώ κάποιες φορές την περιγράφουν ως μια κατστροφική εμπειρία. Ακούω και πολλούς γονείς απελπισμένους από εμπειρίες τους με ψυχολόγους… ενώ την ίδια ώρα ακούω και πολλούς θεραπευόμενούς μου να χρησιμοποιούν το όνομα του θεραπευτή τους στους γονείς ή φίλους τους, απλά σαν μια επιπλέον δύναμη να καταφέρουν να ακουστεί η άποψή τους. Έτσι αποφάσισα να γράψω αυτό το άρθρο εκφράζοντας τη δική μου άποψη για τις καταστροφικές ψυχοθεραπευτικές συναντήσεις.
Αρχικά, κάτι το οποίο ξεκαθαρίζω εγώ πάντοτε με τους θεραπευόμενούς μου είναι πως είμαστε συνεργάτες στο γενικότερο ταξίδι ψυχοθεραπείας με τον ψυχολόγο να είναι ειδικός της γνώσης και τον θεραπευόμενο ειδικό του εαυτού του. Αυτό σημαίνει πως ένας ψυχολόγος δεν μπορεί να καθορίσει τι είναι το σωστό και τι είναι το λάθος, καθώς αυτό μόνο ο θεραπευόμενος μπορεί να το καθορίσει. Ο ψυχολόγος ακούει την μία πλευρά των πραγμάτων και προσπαθεί να δημιουργήσει επιπλέον πλευρές στην ίδια κατάσταση, ώστε να σκεφτεί και να ψάξει με τον θεραπευόμενο εναλλακτικές οπτικές ή και να απλοποιήσει τις καταστάσεις.
Σε περιπτώσεις όπου ένα ζευγάρι χωρήσει, το αίτημα του χωρισμού είναι ήδη έτοιμο από τον θεραπευόμενο κάποιες φορές ξεκάθαρο και κάποιες φορές θολό. Άρα απώτερος στόχος της θεραπείας είναι η ενδυνάμωση του ατόμου ώστε να προχωρήσει σε βήματα που το ίδιο το άτομο θέλει και επιλέγει. Το γεγονός ότι πολλές φορές χρησιμοποιείται το όνομα του ψυχολόγου «ο ψυχολόγος προτείνει..», ενισχύει πολλές φορές τη δύναμη που το ίδιο το άτομο επιθυμεί να έχει ώστε να επιτύχει τους στόχους του.
Υπάρχουν άλλες περιπτώσεις ατόμων που μετά τον ψυχολόγο γίνονται πιο επιθετικά. Το περιβάλλον του ατόμου, πολλές φορές κατηγορεί τον ψυχολόγο και τη θεραπεία για αυτό το αποτέλεσμα. Εγώ, πάντως θα σκεφτόμουν πρώτα «τι άραγε θέλει να πετύχει το άτομο αυτό μέσα από τη συγκεκριμένη επιθετικότητα; Μήπως το άτομο προσπαθεί ανορθόδοξα να θέσει κάποια σημαντικά όρια; Μήπως το άτομο προσπαθεί να εκφράσει επιτέλους κάποια συνασιθήματά του με φόβο;».
Πάντως στη διάρκεια της επαγγελματικής μου πορείας, δεν γνώρισα κανένα ψυχολόγο που να επιθυμεί να πονούν ψυχικά οι άνθρωποι ή οι οικογένειες. Αντίθετα οι ψυχολόγοι πολλές φορές είναι τόσο δοτικοί που δυσκολεύονται ακόμη και να θέσουν όρια οι ίδιοι, άλλωστε εξαιτίας του χαρακτηριστικού αυτού της δοτικότητας οι περισσότεροι έχουν επιλέξει να ασκούν το επάγγελμα του ψυχολόγου. Θα έλεγα σε αυτό το σημείο, πως η ψυχοθεραπεία δεν είναι καθόλου εύκολη διαδικασία. Πρόκειται για επανάλυψη των πιο σκοτεινών σημείων και συναισθημάτων ενός ατόμου. Άρα ίσως το κάθε άτομο χρειάζεται χρόνο να επεξεργαστεί και να χρησιμοποιήσει ορθά τη θεραπεία του.
Όλο αυτό δε σημαίνει πως οι ψυχολόγοι δε χάνουν την ουδετερότητά τους, με αποτέλεσμα ίσως λανθασμένα να δίνουν έμφαση σε μια πλευρά της κατάστασης και όχι σε άλλες. Όμως τέτοια λάθη, τα καταλαμβαίνουν οι θεραπευόμενοι και για αυτό πολλές φορές μπορούν να διαφωνήσουν με τον ψυχολόγο τους, ή ακόμη και να σταματήσουν τη θεραπεία. Οι θεραπευόμενοι αυτοί που συνεχίζουν να ακολουθούν αυτή τη στάση του ψυχολόγου, μάλλον βρίσκουν ένα νόημα σε αυτή την κατεύθυνση και άρα την υιοθετούν δική τους. Το σημαντικότερο είναι πως ο ψυχολόγος δεν κάνει μάγια στους ανθρώπους για να τους επηρεάσει. Άρα θα πρότεινα να μην εστιάζει κάποιος στο ποιος οφείλεται για την συμπεριφορά του κάθε ενός, αλλά να προσπαθεί να κατανοήσει τι εκφράζει η συμπεριφορά αυτή.